Μάλλον Σταν Σμιθ, παρά Άνταμ Σμιθ.

Το «Σμιθ» είναι το πιο συνηθισμένο επίθετο στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Το «Σταν Σμιθ» είναι το μοντέλο ενός παπουτσιού τένις της adidas που κυκλοφορεί από το 1972 και έχει πουλήσει μέχρι τώρα πάνω από 30 εκατομμύρια ζεύγη. Απλό και αναπαυτικό.

Ο Άνταμ Σμιθ ήταν ανάμεσα σε άλλα, συγγραφέας του έργου «Μια έρευνα της φύσης και των αιτιών του πλούτου των εθνών» και εικόνισμα των οικονομικώς (όχι απαραίτητα και κοινωνικώς), φιλελεύθερων, νεοφιλελεύθερων (neoliberals), libertarians και όλου του αχταρμά που χρησιμοποιεί την λέξη «ελευθερία» στον λεκτικό αυτοπροσδιορισμό του. Πιασάρικη λέξη η «ελευθερία» γαρ. "Laissez faire et laissez passer" και τα μυαλά στο μίξερ. Εξαίρεση αποτελεί ο όρος «liberal» στις ΗΠΑ, όπου σαν λίμπεραλ νοείται ο αριστερός, ο ροζέ κομμουνιστής, ο χίπης, μη σου πω και ο Τζήζας αυτοπροσώπως.

Πριν προχωρήσω παρακάτω, εξηγούμαι για να μην παρεξηγούμαι:

Στα κοινωνικά ζητήματα είμαι φιλελεύθερος, αλλά όχι στα οικονομικά. Η ανθρώπινη απληστία και η ανασφάλεια που την τρέφει, είναι πολύ μεγάλες για να αφεθούν αχαλίνωτες, ώστε μέσα από αυτήν την κατάσταση να περιμένει κανείς την αόρατον χείραν της αγοράς να σιάξει πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν. Κάποια πράγματα οφείλουν να είναι δημόσια και επίσης πρέπει να υπάρχουν ισχυροί ελεγκτικοί μηχανισμοί που δεν θα επιτρέπουν σε διάφορους Ταλιμπάν του "Laissez faire et laissez passer" να προσφέρουν ελαττωματικές υπηρεσίες και προϊόντα ατιμωριτί.

Αχ, κακούργα Σουηδική Σοσιαλδημοκρτατία, κατέστρεψες εμένα το αγνό το παλικάρι. :-Ρ

Από την εποχή του Άνταμ Σμιθ μέχρι σήμερα, κυριαρχεί παγκοσμίως το οικονομικώς φιλελεύθερο μοντέλο, παρά την περί του αντιθέτου προπαγάνδα. Για παράδειγμα κάτι ΕΣΣΔ και Σια τις έφαγε η μαρμάγκα, η Κίνα έγινε στυγνά στροβιλοκαπιταλιστικό (turbo capitalist) μονοκομματικό κράτος χρώματος ερυθρού, το εκπληκτικό New Deal του Ρούσβελτ που ανόρθωσε την σακατεμένη από το κραχ του 1929 κοινωνία των ΗΠΑ ψόφησε στα χέρια του Νίξον και του Ρήγκαν και η Σουηδική Σοσιαλδημοκρατία έχει πάθει εμμηνόπαυση.

Θα περιμέναμε όμως, αν όντως είχε επικρατήσει πλήρως η καθαρή μορφή του οικονομικού φιλελευθερισμού, επιχειρήσεις που δεν τα καταφέρνουν να τις τρώει η μαρμάγκα, ή να απορροφώνται από άλλες μεγαλύτερες.

Συμβαίνει αυτό;

Εν μέρει ναι. Εκεί που συμβαίνει είναι ο τομέας της «πραγματικής οικονομίας». Εκεί που ξέρετε, βγάζουν κάτι μπανάλ πράγματα, όπως αυτοκίνητα, κινητά τηλέφωνα, οδοντόβουρτσες, γιαούρτια, υπηρεσίες σεκιούριτυ κ.α. (Ενός λεπτού σιγή για την ημιθανή SAAB).

Υπάρχει δηλαδή κάποιο μυστικό μέρος σε μια άγνωστη διάσταση, όπου αυτό ΔΕΝ συμβαίνει;
Μα φυσικά. Στον κόσμο του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος. Εκεί οι αποτυχημένες τράπεζες ΔΕΝ χρεοκοπούν. Πληρώνει ο μαλάκας ο πληβείος με τα χαμηλά εισοδήματα, για να σωθούν τα μπόνους των ελεεινών υπάρξεων που αποτελούν τα στελέχη τους και σύμφωνα με τον θρύλο ονομάζονται «γκόλντεν μπόυζ».

Και στα καθ’ ημάς, κοντέινερ ολόκληρα ψηφιακού χρήματος (έντοκου φυσικά, όχι τζάμπα) ρίχνονται στο τραπεζικό βαρέλι δίχως πάτο. Μετά θα κληθεί να πληρώσει τον λογαριασμό ο συνταξιούχος, ο μισθωτός, ο μικροεπιχειρηματίας, ο άρρωστος, ο ανάπηρος, για να σωθούν οι αποτυχημένες ελληνικές ιδιωτικές τράπεζες.

Εάν δεν μπορούν οι Ελληνικές ιδιωτικές τράπεζες να σταθούν, ας κλείσουν ή να κρατικοποιηθούν. Και όσο για τις στελεχάρες που τις φουντάρανε, ας μην τους επιτραπεί να ανοίξουν ούτε περίπτερο. Δεν φτάνει που παίρνουν ένα σωρό ψηφιακό χρήμα με τις πλάτες του κόσμου, δεν ρίχνουν και χρήμα στις επιχειρήσεις της πραγματικής οικονομίας για να ανοίξουν οι δουλειές.

Ε νισάφι πια, ας το πάρει ο διάολος όλο του μπουρδέλο. Ούτως ή άλλως ο δρόμος μπροστά είναι στρωμένος με αίμα, ιδρώτα και δάκρυα, ας βγει κάτι καλό από την όλη ανακατωσούρα. (Που ίσως γίνει και με έναν πραγματικό πόλεμο παγκόσμιας κλίμακας, αλλά ας μην προτρέχουμε).

Τελικά, το φάντασμα κάποιου Σμιθ πλανάται πάνω από τον κόσμο το 2012…

Αλλά αυτό μάλλον είναι του Σταν Σμιθ που πούλησε 30 εκατομμύρια ζευγάρια παπούτσια και όχι του Άνταμ Σμιθ, που στο όνομα του οποίου κάτι μοντέρνοι κουρσάροι, έσπειραν φτώχεια, δυστυχία και θάνατο.

(Α, γι’ αυτό μου μύρισε ποδαρίλα, είπα και εγώ… στο μεταξύ διαβάστε και ενδιαφέροντα Ζαφώνιδα 1 και 2).