Περί αυτοκτονιών Vol.2

Παρακάτω ακολουθεί κείμενο δημοσιευμένο στο Facebook από τον Θάνο Αγγελόπουλο και αποτελεί απάντηση σε άρθρο της Αφροδίτης Αλ Σαλέχ αναφορικά με το θέμα των αυτοκτονιών στην Ελλάδα και που μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Περί αυτοκτονιών Vol.2


Αφροδίτη Αλ Σάλεχ, ο Paul Friedrich Wolfskehl ήταν γόνος πλούσιας οικογένειας και ποτέ δεν χρειάστηκε να αγχωθεί για τα προς το ζην σε αντίθεση με χιλιάδες συμπολίτες μας που αυτοκτονούν λόγο χρεών, ανεργίας και πείνας. Άρα το παράδειγμά σου είναι ολίγον τι άκυρο και άκαιρο μιας και στη μία περίπτωση έχουμε έναν πλούσιο άνθρωπο που έπασχε από σκλήρυνση κατά πλάκας που είχε χάσει το νόημα της ζωής του και από την άλλη έχουμε περιπτώσεις ανθρώπων που δεν ξέρουν εάν θα έχουν τα στοιχειώδη για μια αξιοπρεπή διαβίωση.


Ας πάμε τώρα στην ουσία των πραγμάτων.


Σκέλος α)


Ας εξετάσουμε τρεις διαδεδομένες ελληνικές παραδοχές περί αυτοκτονιών όπως τις παρουσιάζεις εσύ κατά το δοκούν:


1. «Θόλωσε από την απελπισία και αυτοκτόνησε»


Θεωρείς πως η αυτοκτονία είναι μια προσχεδιασμένη πράξη της οποία η εκτέλεση από τον αυτόχειρα έχει εκπονηθεί στο εγκέφαλό του εξαιτίας κάποιας παθολογικής βλάβης όπως πχ η έλλειψη σεροτονίνης (η έλλειψη αυτής της ουσίας προκαλεί κατάθλιψη) και βρίσκει μια αφορμή (οικονομική κρίση, κοινωνικές ανισότητες) για να δικαιολογήσει στον εαυτό του την πράξη της αυτοχειρίας.


Έχεις την εντύπωση πως εάν ένας άνθρωπος είχε αξιοπρεπή διαβίωση για τον εαυτό του, την οικογένεια του και την κοινωνία της οποίας είναι μέλος θα είχε τάσεις αυτοκτονίας οι οποίες θα είχαν αφετηρία στην εξαθλίωση που επέβαλαν οι πολιτικοί κρατούντες Ελλάδος και Ευρωπαϊκής Ένωσης;


Όσο για τις λογοτεχνικές αναφορές σου στο θέμα της αυτοκτονίας πιστεύω πως και πάλι είσαι εκτός θέματος γιατί όλες έχουν σχέση με τον έρωτα και την απόρριψη συναισθημάτων, όχι με κοινωνική εξαθλίωση.


2. «Αυτός που λέει πως θα αυτοκτονήσει δεν το κάνει ποτέ»


Και πάλι στην ανάλυση σου στο άνωθεν αξίωμα χάνεις την ουσία του φαινομένου των αυτοκτονιών στη χώρα από τότε που άρχισε η οικονομική κρίση. Η αιτία δεν βρίσκεται στις διαπροσωπικές σχέσεις, στην ερωτική απόρριψη ή στην έλλειψη αυτοεκτίμησης, αλλά στην έλλειψη πόρων έτσι ώστε ο υποψήφιος αυτόχειρας να ζει χωρίς να φτάνει ή να ξεπερνά τα όρια της φτώχιας. Η διαταραχή των διαπροσωπικών σχέσεων πολλές φορές είναι απότοκος της οικονομικής κρίσης, σκέψου μια οικογένεια με 2 παιδιά και εισόδημα € 800 το μήνα. Με απλά μαθηματικά μπορείς να καταλάβεις ότι με € 200 άτομο δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες που θα έκαναν τη ζωή τους ευκολότερη. Η έλλειψη χρημάτων λοιπόν δημιουργεί προστριβές ανάμεσα στους γονείς ή ανάμεσα σε παιδιά και σε γονείς άρα η λύση δεν είναι να υπάρχει ένας ειδικός ψυχολόγος / ψυχαναλυτής / ψυχίατρος σε κάθε σπίτι αλλά η αύξηση του εισοδήματος έτσι ώστε να εξαλειφθούν τα φαινόμενα αυτοκτονιών λόγο κακής οικονομικής κατάστασης.




3. «Στην Ελλάδα οι αυτοκτονίες έχουν πολλαπλασιαστεί»


Κάθε μέρα μαθαίνουμε από δελτία ειδήσεων, blogs και ιστοσελίδες ότι κάποιος αυτοκτόνησε εξαιτίας χρεών ή έλλειψης χρημάτων. Νομίζω πως και μόνο από αυτό αρκεί για να αρθεί η αμφιβολία σου για το εάν έχουν αυξηθεί ή όχι οι αυτοκτονίες. Όσο για τα στοιχεία που αμφισβητείς έντονα προφανώς μπορείς να ρωτήσεις στο ΕΚΑΒ το οποίο για το μήνα Ιούνιο του 2012 έδωσε τα εξής αποτελέσματα: 350 απόπειρες αυτοκτονίες από τις οποίες οι 50 κατέληξαν δυστυχώς. Η απάντηση λοιπόν ότι οι αυτοκτονίες είναι περισσότερες αρκεί για να αναλογιστούμε πως και πότε ξεκίνησαν και ποια είναι η ρίζα τους. Και σίγουρα η ρίζα του κακού δεν είναι η ηρωοποίηση των αυτοχείρων από κόμματα αλλά όπως πολύ σωστά λες η έλλειψη υποστηρικτικών δομών και η διάσπαση του κοινωνικού ιστού. Ναι αλλά πως προέκυψαν αυτές οι 2 προβληματικές καταστάσεις; Προέκυψαν όταν η πολιτεία αποφάσισε να αρνηθεί εντελώς το κράτος πρόνοιας και να ρίξει το βάρος της στην εξυπηρέτηση συμφερόντων οικονομικής φύσης διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών βάζοντας σε 2η μοίρα τους πολίτες τους οποίους ξεζουμίζει κάθε μέρα για να πληρώνει τους προαναφερθέντες οργανισμούς.


Κανείς δεν ηρωοποίησε τους αυτόχειρες. Κάποιοι από εμάς όμως σταθήκαμε σε 2 περιπτώσεις γιατί η πράξη της αυτοχειρίας δεν ήταν μια απλή κραυγή για βοήθεια αλλά ήταν μια σθεναρή φωνή ξεσηκωμού ενάντια σε αυτούς που δημιούργησαν, διαχειρίζονται και διαιωνίζουν της κατάσταση που βιώνουμε. Είναι οι περιπτώσεις των Δημήτρη Χριστούλα και Σάββα Μετοικίδη που προχώρησαν στον έσχατο πολιτικό τρόπο αφύπνισης συνειδήσεων έχοντας σώας τας φρένας και με στόχο να δώσουν μια αφορμή στους πολίτες να βγουν έξω στο δρόμο να διεκδικήσουν το αυτονόητο που δεν είναι τίποτα παραπάνω από το να ζούνε χωρίς να έχουν άγχος για το εάν θα έχουμε χρήματα να ταΐσουν τα παιδιά τους, να πληρώσουν το νοίκι, το ρεύμα και τα φάρμακα τους.


Σκέλος β)


Η αυτοκτονία στη χώρα ως φαινόμενο δεν έχει αποτέλεσμα την δημοσιότητα αλλά ούτε και ως κίνητρο. Άλλωστε στην Ελλάδα προνόμιο στην μιντιακή προβολή απόκτησαν όσοι βρήκαν οντότητα στο καταφύγιο του ηλίθιου, την διασημότητα όπως λένε και οι Active Member.


Και η απαγόρευση της αυτοκτονίας δια νόμου είναι το λιγότερο εξωφρενική. Πως είναι δυνατόν να απαγορεύεται το θεμελιώδες δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του σώματος με την παιδαριώδη αιτιολογία ότι τα εγκλήματα και τα «αμαρτήματα» είναι ελκυστικά;


Θα μου πεις εδώ κατήργησαν το δικαίωμα στη ζωή, στο δικαίωμα της αυτοδιάθεσης θα κολλήσουν;


Προφανώς αρνείσαι ότι όλα στη ζωή είναι πολιτική για να θεωρείς εκμετάλλευση των αυτοκτονιών τις κατηγορίες ενάντια σε ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΔΗΜΑΡ και ΛΑΟΣ που είναι υπεύθυνα ως κόμματα για την στέρηση χρημάτων που υφίστανται οι πολίτες. Αν δεν έχεις να φας και να θρέψεις το σπίτι σου, εάν κινδυνεύεις να χάσεις το σπίτι σου από την εφορία ή την τράπεζα και να πεταχτείς στο δρόμο το κράτος πρόνοιας είναι εκεί για να βοηθήσει και να αποτρέψει τέτοιες καταστάσεις. Τα άνωθεν κόμματα που έχουν την εξουσία στα χέρια τους κάνουν το αντίστροφο, σπρώχνουν τους πολίτες στην εξαθλίωση, οι οποίοι μέσα στην απελπισία τους προβαίνουν στην απονενοημένη πράξη.


Όταν οι κυβερνώντες λένε ότι όλοι πρέπει να στερηθούμε βασικά κοινωνικά κεκτημένα (δωρεάν περίθαλψη και δημόσια εκπαίδευση) για το καλό όλων δεν μας μετατρέπουν ουσιαστικά σε μάρτυρες όταν δεν έχουμε φάρμακα π.χ. για τους καρκινοπαθείς; Και από τη στιγμή που οι κυβερνώντες μας μετατρέπουν σε μάρτυρες είναι λογικό επακόλουθο κάποιοι να πηγαίνουν ένα βήμα παραπέρα.


Όσο για την Τζιχάντ και τους καμικάζι και την ψυχολογική προετοιμασία που βασίζεται, όπως λες εσύ, στη λογική της θυσίας για το καλό των άλλων μπορεί εύκολα να σου απαντήσει κάποιος ότι 1) Η Τζιχάντ δεν είμαι μόνο ένοπλη, υπάρχουν πάνω από 14 είδη Τζιχάντ και 2) στην ένοπλη Τζιχάντ ο καμικάζι δεν το κάνει για το καλό των άλλων αλλά για έχει ο ίδιος οφέλη στην «άλλη ζωή», το κίνητρο είναι εγωιστικό, όχι αλτρουιστικό.


Κανείς πολίτης με δημόσιο λόγο δεν δικαιούται να μην γνωρίζει τα παραπάνω. Κι από τη στιγμή που τα γνωρίζει και συνεχίζει, τότε δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί εγκληματίας ή ανεύθυνος.


***


*Το κείμενο αυτό το έγραψα ύστερα από έντονη αποστροφή στην επιφανειακή ανάλυση του φαινομένου των αυτοκτονιών ως απάντηση στο κείμενο της Αφροδίτης Αλ Σάλεχ με τίτλο Περί αυτοκτονιών ( http://www.protagon.gr/?i=protagon.el.8emata&id=16889 ) ένα ζεστό Ιουλιανό μεσημέρι.


Θάνος Αγγελόπουλος,


Φοιτητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.