Σε αυτό το σύμπαν δεν υπάρχουν ρετσέτες και πανάκειες δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν πατριώτη!

Το πλοίο Wasa βυθίζεται στο παρθενικό του ταξίδι στο λιμάνι της Στοκχόλμης την 10η Αυγούστου του 1628. Οι εμπειρικές ρετσέτες του αρχιναυπηγού (πέθανε έναν χρόνο πριν την καθέλκυση) δεν έπιασαν αυτήν την φορά.

Το σύμπαν μέσα στο οποίο ζούμε και του οποίου ο πλανήτης μας αποτελεί ένα απειροελάχιστο και αμελητέο τμήμα, είναι ένα μέρος επικίνδυνο και συνεχώς μεταβαλλόμενο.

Αυτό φυσικά προκαλεί ένα τρομακτικό αίσθημα ανασφάλειας στα 7 δις των άνω θρώσκοντων άτριχων χιμπατζήδων ver. 2.0 service pack 3, αφού η μόνη βεβαιότητα της ζωής τους, το τέλος της υλικής τους ύπαρξης, μπορεί να έρθει ανά πάσα στιγμή. Και αυτή η κακούργα στιγμή, δείχνει να μην χαμπαριάζει από τον αριθμό χρωματιστών χαρτακίων με παραστάσεις θυρών τε και γεφυρών, ή νεκρών μασόνων Προέδρων των ΗΠΑ, που μπορεί να έχει συγκεντρώσει εις εκ των 7 δισεκατομμυρίων άνω θρώσκοντων άτριχων χιμπατζήδων ver. 2.0 service pack 3.

Ξέρετε, τα 7 δις είναι μεγάλος αριθμός. Για να πείτε ένα «γεια σου» διάρκειας ενός δευτερολέπτου σε κάθε έναν από τους συνανθρώπους σας, θα χρειαστείτε 221,97 έτη.
Τώρα για να στρώσετε κι άλλο τον χαρακτήρα σας, φανταστείτε 7 δις κουράδες να πέφτουν μια ανά δευτερόλεπτο δίπλα στον πύργο του Άιφελ. Σε 221,97 έτη ο σωρός από τις κουράδες, που αποτελεί την ημερήσια παραγωγή σκατού της ανθρωπότητας, (ένα χέσιμο ανά κάτοικο), θα ξεπεράσει σε ύψος τον πύργο του Άιφελ ή όχι; Άσκηση για το σπίτι.

Όμως, σαν μην έφτανε το χαοτικό μέγεθος του σύμπαντος, είναι και ένα τρομακτικά πολύπλοκο μέρος για τις δυνατότητες των αισθήσεών μας και του μυαλού μας. Μολαταύτα, έχουμε βρει κάποιους τρόπους να ερμηνεύουμε, ή να μοντελοποιούμε την πραγματικότητα, φτιάχνοντας πράγματα θαυμαστά, που ναι, δουλεύουν. Ένα παράδειγμα επιτυχημένης μοντελοποίησης της πραγματικότητας, είναι τα στατικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται στα διάφορα έργα πολιτικού μηχανικού, ή η σωρεία εμπειρικών τύπων της μηχανολογίας, που ναι, ενώ φαίνονται ξεκάρφωτοι, δουλεύουν θαυμάσια.

Κάποια λιγότερο πετυχημένα μοντέλα είναι οι θρησκείες και οι πολιτικές ιδεολογίες, που και αυτές τελικά καταντάνε θρησκείες, ακόμα και αν οι οπαδοί τους μπορεί να δηλώνουν άθεοι (κομμουνισμός, νέο- και σκέτος φιλελευθερισμός π.χ.).

Είναι μεγάλη υπόθεση σε μια χαοτική κατάσταση να έρχεται μία ρετσέτα που σου δίνει μία κάποια διέξοδο, ή έστω την ελπίδα κάποιας διεξόδου. Οι θρησκείες επειδή θεμελιώθηκαν σε εποχές όπου η επιστημονική γνώση ήταν από ελάχιστη έως ανύπαρκτη και δεδομένης της απαίτησης να μένουν αναλλοίωτες στον χρόνο (είναι δυνατόν οι «θεοί» να λένε μπούρδες; ) έχουν πλέον ξεπεραστεί. Αν κάποιος μπορεί να παρακάμψει την πλύση εγκεφάλου που έχει υποστεί σε μικρή ηλικία από την επικρατούσα θρησκεία του περιβάλλοντός του, μπορεί να δει εύκολα τις αντιφάσεις και τις χάσκουσες λογικές τρύπες των εν λόγω ανθρώπινων κατασκευασμάτων.

Οι πολιτικές ιδεολογίες όμως, είναι κάποιες ρετσέτες κάπως πιο τσαχπινογαργαλιάρικες. Σαν πιο πρόσφατα κατασκευάσματα έχουν λιγότερες λογικές τρύπες (τρία service packs σε λέω), αλλά έχουν το εξής μειονέκτημα που προκύπτει από την τάση του ανθρώπου για βόλεμα και την αποστροφή προς την βάσανο της σκέψης.

Δεν δίνουν λύση σε κάθε περίπτωση. (Τι ωραία που θα ήταν αν έδιναν). Και φυσικά έχουν μειονεκτήματα. Και δεδομένης της συνεχούς μεταβολής των συνθηκών, τα μειονεκτήματα αυτά δημιουργούν συνεχώς γιγαντούμενα προβλήματα, ιδιαίτερα σε περιόδους που η Χ ιδεολογία δεν κάνει για την συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά κάνει η Ψ.

Για παράδειγμα το λεγόμενο «Σουηδικό μοντέλο» ήταν κατ εμέ ό,τι καλύτερο έχει να παρουσιάσει η πολιτική σκηνή του 20ου αιώνα. (Ε, εσείς οι νεοφιλελεύθεροι και τα κομμούνια στο βάθος, ΣΚΑΣΜΟΣ! Μιλάει ο μεγάλος! :-Ρ). Τις δεκαετίες του ‘60, του ‘70, ακόμα και του ‘80, η Σουηδία κατάφερε να έχει ένα εξαιρετικό κοινωνικό κράτος και μία σφύζουσα επιχειρηματικότητα. Απλά δέστε ποιες επιχειρήσεις υπάρχουν στο ΧΑΑ (χα, χα) και ποιες στο χρηματιστήριο της Στοκχόλμης.

Όμως η πολλή Σουηδική σοσιαλδημοκρατία δημιουργεί άβουλα όντα, που περιμένουν από το κράτος να τους τινάξει το λιλί όταν έχουν κατουρήσει που λέει ο λόγος. Επίσης η πολιτική ελίτ χρησιμοποιούσε το κοινωνικό κράτος για να εξαγοράζει ψήφους, ακόμα και προσφύγων και «προσφύγων» που ζητούσαν άσυλο στην Σουηδία. Το κράτος τους τάιζε και τους στέγαζε, χωρίς αυτοί να εργάζονται. Μετά από 5 χρόνια έπαιρναν και υπηκοότητα, χωρίς πολλοί από αυτούς να ξέρουν καν Σουηδικά και… ψήφιζαν τους Σοσιαλδημοκράτες στις εκλογές σε ένδειξη ευγνωμοσύνης. Επιπρόσθετα, ένας λόγος που το «ευρύτερο σόι» είναι μία αποδυναμωμένη έννοια στην Σουηδία, οφείλεται στο κράτος που πήρε τον ρόλο του «ευρύτερου σογιού». Σε φτωχές χώρες, όπως και στην Ελλάδα, το «ευρύτερο σόι» έπαιζε πολλές φορές τον ρόλο του απόντος κοινωνικού κράτους.

Οι σοσιαλδημοκράτες κυβερνούσαν από την δεκαετία του ’30 μέχρι το 2006, με μόνα διαλείμματα το 1976-82 και το 1991-94. (Οι εκλογές μέχρι το 1994 γίνονταν κάθε 3 χρόνια, όχι κάθε 4). Γι αυτό και εγώ ήθελα το 2006 να χάσει ο Göran Persson (s), ώστε να στρώσει χαρακτήρα το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα και να φύγει η καμαρίλα, μένοντας στην αντιπολίτευση για 8-12 χρόνια. Μετά βλέπουμε.

Όμοια ο κομμουνισμός ήταν ένας εξαιρετικός τρόπος για να ανασηκωθεί η κατεστραμμένη από τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο Ρωσία, αλλά αργότερα χρειαζόταν κάποια μεταβολή στην ρετσέτα. Την μεταβολή στην ρετσέτα πήγε να την κάνει ο Γκορμπατσώφ, αλλά ήταν πλέον αργά. Η ΕΣΣΔ κατάρρευσε οικονομικά.

Στις ούλτρα νεοφιλελεύθερες ΗΠΑ μετά το κραχ του 1929, χρειάστηκαν κάτι απίστευτα πράγματα που περιελάμβανε του «New deal» του Ρούσβελτ, που θα έκαναν τις σημερινές μαζορέτες του νεοφιλελευθερισμού να κραυγάσουν: «κομμουνισμόοοοοοοος!!!! Στα όπλα!!!». Βέβαια πολύ περισσότερο ωφέλησε τις ΗΠΑ ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.

Εν κατακλείδι, κανένα πολιτικό σύστημα ή θρησκεία, ή σύνταγμα των ΗΠΑ (εκεί να ακούσετε μπούρδες από Εημέρικαν Πέη-τριοτς που έχουν κάνει το σύνταγμα Κοράνι) δεν είναι ρετσέτα για ΠΑΝΤΑ και ΔΙΑ ΠΑΣΑΝ ΝΟΣΟΝ ΚΑΙ ΠΑΣΑΝ ΜΑΛΑΚΙΑΝ.

Δεν μπορείς να αλλάξεις την πορεία του ανέμου, μπορείς όμως να ρυθμίσεις κατάλληλα τα πανιά του σκάφους σου.

Προσαρμοστικότητα. Η μεγαλύτερη αρετή σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο σύμπαν.

Και φυσικά και στην περίπτωση της Ελλάδας μας, ΔΕΝ υπάρχει ρετσέτα. Θα χρειαστούν ενέργειες διάφορες, διαφορετικής ιδεολογικής χροιάς σε διαφορετικά χρονικά σημεία. Αυτήν την ώρα όμως προέχει ένα γενναίο κούρεμα ή έστω πάγωμα των απαιτήσεων των πιστωτών μας.